شکایت چند روز طول می کشد؟⭐【سال1403】⚖️

امروزه به دلایل گوناگون افراد مجبور به ثبت شکایت حقوقی و کیفری در محاکم قضایی هستند، اما همواره نگران هستند که به شکایت آن ها به موقع رسیدگی نشود. معمولا مدت زمان رسیدگی به شکایات به نوع شکایت و مرجع رسیدگی به آن ها بستگی دارد، برخی از شکایات ها ساده تر هستند و سریع تر رسیدگی می شوند، اما برخی دیگر نظیر قتل و کلاهبرداری های کلان، چندین سال زمان برای بررسی نیاز دارند. ما در این مقاله به اقسام شکایت، فاکتورهای تاثیرگذار در مدت زمان شکایت نحوه ثبت و رد شکایت می پردازیم.

اقسام شکایت در سیستم قضایی

شکواییه و دادخواست، اوراق قضایی هستند که برای تنظیم انواع شکایت نوشته می شوند و در آن خواسته فرد از دادگاه مطرح می شود، تفاوت عمده شکواییه و دادخواست مرجع رسیدگی به آن ها است؛ زیرا رسیدگی به شکواییه دادسرا یا دادگاه کیفری است و مرجع رسیدگی به دادخواست دادگاه عمومی حقوقی است؛ به طور کلی شکایت ها در سیستم قضایی ایران به دو دسته شکایت کیفری و حقوقی تقسیم می شود که در روند طرح شکایت با هم متفاوت هستند:

شکایت کیفری: شکایت کیفری در هنگام وقوع جرم نظیر قتل و جعل اسناد مطرح می شود و عملی جرم نامیده می شود که در قانون جرم انگاری شده و برای آن مجازات تعیین شده باشد و فرد با آگاهی، عمل مجرمانه را انجام دهد که در دادسرا، دادگاه کیفری 1 و 2، دادگاه انقلاب و دادگاه اطفال و نوجوانان رسیدگی می شود؛ از طرفی برای طرح آن شکواییه تنظیم می شود و برخی از آن ها جنبه عمومی دارد و با گذشت شاکی، مجازات مجرم متوقف نمی شود. شکواییه می تواند علیه اشخاص نظیر: قتل، توهین، آدم ربایی یا مانند: جعل اسناد، سرقت و کلاهبرداری بر علیه اموال مطرح شود.

شکایت حقوقی: شکایت حقوقی از طریق دادگاه و ارائه دادخواست از طرف خواهان مورد بررسی قرار می گیرد که به دو دسته مالی و غیر مالی تقسیم می شود. شکایت حقوقی مالی نظیر: مطالبه وجه اسناد تجاری، ضرر و زیان ناشی از جرم و امور حسبی نظیر تقسیم ترکه و مطالبه ارث می باشد؛ از طرفی دعاوی موجر و مستاجر نظیر: فسخ قراردادهای مالی، مطالبه سرقفلی دعاوی مالی هستند، اما دعاوی حقوقی غیر مالی مربوط به مالکیت نظیر تصرف عدوانی یا حقوق خانواده نظیر استرداد جهیزیه و مربوط به مسائل کاری و اداری می باشد.

عوامل تاثیرگذار در مدت زمان شکایت

زمان رسیدگی به پرونده ها و شکایت به عوامل مختلفی بستگی دارد، برخی از این عوامل شامل موارد زیر است:

نوع شکایت: براساس این که شکایت کیفری یا حقوقی باشد، مراحل دادرسی به آن ها، روند خاص و متفاوتی دارد؛ پرونده های کیفری به دلیل حساسیت و اهمیت بالای پرونده ها، نیاز به تحقیقات دقیق تری داشته و زمان رسیدگی به آن ها طولانی تر خواهد بود، اما معمولا زمان رسیدگی به پرونده های حقوقی کوتاه تر می باشد که البته به حجم پرونده های دادگاه، پیچیدگی مسئله و همکاری طرفین دعوا نیز بستگی دارد.

پیچیدگی پرونده: پرونده های پیچیده که نیاز به بررسی های کارشناسی، تحلیل های فنی خاصی و جمع آوری مدارک بیشتری دارند، فرآیند دادرسی آن ها طولانی تر خواهد بود؛ همچنین برخی پرونده ها به دلیل تداخلات قانونی و تضادهای قضایی به تاخیر می افتند، این امر به خصوص در پرونده های کیفری نظیر: قتل و کلاهبرداری های ملکی بیشتر مشاهده می شود؛ از طرفی جرایم ساده تر، سریع تر بررسی می شوند و جرایم پیچیده تر نظیر جرایم مالی یا جنایات زمان بیشتری برای رسیدگی نیاز دارند.

تعداد متهمان و شاکیان: وجود چندین شاکی و خوانده در یک پرونده، منجر به افزایش تعداد جلسات و نیاز به بررسی های دقیق تر در محاکم قضایی دارد؛ زیرا با افزایش تعداد متهمان و شاکیان، تعداد شهادت ها و اظهاراتی که باید توسط قاضی و مقامات قضایی بررسی شود، بیشتر خواهد شد و هر یک از آن ها شواهد و مدارک مختلفی را باید ارائه دهند که نیاز به بررسی دقیق توسط  دادگاه دارد؛ از طرفی افزایش تعداد افراد درگیر در پرونده موجب بروز اختلافات جدید بین متهمان و شاکیان می شود که خود فرآیند دادرسی را طولانی تر می کند.

حجم پرونده و شکایت: افزایش تعداد پرونده های کیفری و حقوقی در یک بازه زمانی، به علت محدود بودن نیروهای انسانی متخصص از جمله: قاضی، دادستان، دادیار و… زمان رسیدگی به هر پرونده را طولانی تر می کند.

نقض در پرونده ها: پرونده های بزرگ معمولا دارای نقض و ایراداتی هستند که باید طرفین دعوا ابتدا به رفع آن ها بپردازند و رفع این نقایص، تکمیل پرونده ها و جمع آوری مدارک نیاز به زمان دارد؛ بنابراین موجب می شود که تعداد جلسات دادرسی افزایش یابد؛ از طرفی در صورت عدم حضور خواهان در دعاوی حقوقی، قاضی، پرونده را به جلسه دیگری موکول می کند و این خود یکی دیگر از دلایل طولانی شدن دادرسی می باشد.

تفاوت شکایت کیفری و حقوقی

دعاوی حقوقی و کیفری از نظر نحوه طرح شکایت و مرجع رسیدگی و سایر موارد تفاوت هایی با هم دارند، برخی از این تفاوت ها شامل موارد زیر است:

• دادگاه در دعاوی کیفری برای مرتکبین جرم مجازات تعیین می کند، اما در دعاوی حقوقی دادگاه برای خوانده مجازات تعیین نکرده، اما او را به انجام وظیفه قانونی اش ملزم می کند.
• طرح دعوای حقوقی حتما باید بر روی برگه دادخواست انجام شود، اما شکایت کیفری بر روی هر کاغذی می تواند، نوشته شود.
• شکایت کیفری ابتدا در دادسرا مطرح می شود و سپس بعد از تکمیل تحقیقات در دادگاه عمومی بررسی خواهد شد، اما شکایت حقوقی در دادگاه حقوقی یا شورای حل اختلاف مورد بررسی قرار می گیرد.
• در شکایت کیفری به فرد شکایت کننده شاکی و کسی که از او شکایت شده متهم می گویند و به موضوع پرونده اتهام گفته می شود، اما در دعاوی حقوقی به فرد شکایت کننده خواهان و به طرف مقابل خوانده می گویند و موضوع شکایت، خواسته نامیده می شود در دعاوی حقوقی با رضایت خواهان، پرونده بسته می شود، اما در دعاوی کیفری با رضایت شاکی به جنبه های جرم رسیدگی می شود و پرونده مختومه اعلام نمی شود.
• برای متهم در شکایت کیفری احضاریه صادر می شود، اما برای خوانده در شکایت حقوقی اخطاریه صادر می شود؛ همچنین اگر متهم در وقت قانونی به دادگاه مراجعه نکند با حکم جلب، در دادگاه حضور می یابد، اما در دعاوی حقوقی دادگاه ممکن است، بدون حضور خوانده یا در صورت عدم تمایل او به حضور در دادگاه، حکم به نفع خواهان صادر شود.

تاثیر رد شکایت حقوقی در زمان رسیدگی به پرونده

طبق ماده 48 قانون آیین دادرسی مدنی، شروع رسیدگی به پرونده با ارائه دادخواست آغاز می شود و دادگاه در صورتی به دعوا رسیدگی می کند که خواهان دادخواستی برای آن تنظیم کند و آن را به دفتر دادگاه مربوطه تسلیم کند او باید رسید دادخواست را که در آن تاریخ تنظیم دادخواست مشخص شده است را از مدیر دفتر شعبه دادگاه دریافت کند؛ زیرا این تاریخ زمان اقامه دعوا محسوب می شود، اما اگر ایرادی در دادخواست باشد، منجر به رد شکایت خواهد شد؛ بنابراین لازم است، خواهان دادخواست را به کمک بهترین وکیل حقوقی در تهران مجرب تنظیم کند.

رد شکایت به معنی عدم رسیدگی به آن است؛ البته دادگاه با صدور قرار رد دادخواست از خواهان می خواهد که ایرادات دادخواست را برطرف کند تا دوباره به پرونده او رسیدگی شود در دادخواست باید مشخصات هویتی و محل اقامت خواهان و خوانده نوشته شود و خواسته همچنین ادله کافی برای اثبات آن، از جمله استشهادیه های شهود و مشخصات و محل اقامت شاهدان تعیین شود؛ علاوه بر این امضای خواهان باید حتما در دادخواست درج شود؛ زیرا دادخواستی که امضا یا اثر انگشت نداشته باشد، منجر به رد دعوا می شود.

دلیل دیگر رد شکایت حقوقی، قرار رد دعوا است، ممکن است، خوانده به دعوای خواهان اعتراض کند و ایراداتی را به آن وارد کند، دادگاه با بررسی دلایل خوانده، پرونده را مورد بررسی قرار می دهد و اگر ایراد او صحیح بود و جنبه قانونی داشت، دادگاه شکایت طرح شده را رد می کند. این ایرادات شامل: مورد دعوا مشروع نباشد، ادعا متوجه شخص خوانده نباشد، دادگاه صلاحیت نداشته باشد، خواهان در دعوی صاحب حق نباشد و سایر ایرادات که به موجب آن ها قرار رد دعوا صادر می شود.

نحوه ثبت شکایت و پیگیری در شورای حل اختلاف

جهت تشکیل پرونده و ثبت شکایت در شورای حل اختلاف باید  به شورایی مراجعه کرد که در محل سکونت خوانده یعنی کسی که از آن شکایت دارید، باشد، سپس خواهان فرم دادخواست را که از دفترخانه شورا تحویل می گیرد را کامل کرده، او باید مشخصات هویتی خودش و طرف مقابل دعوا را ثبت کند؛ همچنین دلایل و مدارک لازم نظیر: فاکتورها، رسیدها و استشهادیه های لازم را ضمیمه دادخواست کند

سپس هزینه دادرسی را که در دعاوی کیفری غیرمالی معادل هزینه دادرسی در دادگاه ها و دادسراها است و در دعاوی مالی 5 درصد هزینه دادگاه است را پرداخت کند تا به او نوبت داده شده و به پرونده او رسیدگی شود، لازم به ذکر است؛ طرح شکایت از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام می شود و خواهان مراحل پیگیری پرونده خود و ابلاغیه صادره را از طریق سامانه ثنا می تواند مشاهده کند؛ از طرفی برای رسیدگی به اختلاف بین طرفین دعوا، اعضای شورا که 3 نفر هستند باید برای بررسی پرونده خواهان حضور داشته باشند.

البته 2 نفر عضو علی البدل نیز در جلسه حضور دارند که در صورت غیبت یکی از اعضای اصلی به نیابت از فرد غایب در تصمیم گیری و صدور رای مشارکت می کنن؛ از طرفی طرفین دعوی یا وکیل آن ها باید در جلسه حضور داشته باشند، در نهایت شورای حل اختلاف یا بین طرفین صلح و سازش برقرار می کند و در این صورت گزارش اصلاحی صادر می کند که غیر قابل تجدید نظر خواهی است یا این که با صدور رای نتیجه پرونده را مشخص می کنند که قابل اعتراض است، اما این رای قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور نمی باشد.

چگونه از  شکایت حقوقی مطلع شویم؟

یکی از روش های اطلاع رسانی به خواهان  در مورد از شکایت حقوقی خود، ورود به سامانه ثنا می باشد. این سامانه برای ابلاغ الکترونیکی اوراق قضایی طراحی شده است و به افراد امکان می دهد که بدون حضور در دادگاه از وضعیت پرونده خود و ابلاغیه های دادگاه اطلاع حاصل کند؛ به این منظور شاکی پس از ثبت نام در این سامانه و تایید هویت خود با وارد کردن رمز عبور و نام کاربری، امکان ورود به سامانه را خواهد داشت.

او می تواند ابلاغیه های دادگاه و وضعیت پرونده خود را در حساب کاربری خود مشاهده کند؛ همچنین می تواند به طور حضوری به دادگاه مراجعه کرده و به قسمت دبیرخانه دادگاه رفته و با ارائه مدارک هویتی خود، اطلاعات مربوط به پرونده حقوقی خود را دریافت کند؛ همچنین مسئولین دادگاه، وضعیت پرونده، تاریخ جلسات و دیگر اطلاعات لازم را به خواهان ارائه می دهند.

یکی دیگر از روش های اطلاع از وضعیت شکایت خواهان از طریق وکیل پرونده می باشد. او می تواند از طریق سامانه های قضایی مخصوص وکلا پیگیری پرونده شاکی را انجام دهد و نتایج و وضعیت پرونده را به اطلاع موکلش برساند؛ علاوه بر این در برخی از دادگستری ها واحد ارشاد قضایی به راهنمایی و مشاوره به مراجعین می پردازد و افراد می توانند با ارائه مدارک شناسایی و توضیح درباره دادخواست خود، اطلاعات لازم را از واحد ارشاد قضایی درمورد شکایت خود دریافت کنند.

سخن پایانی 

مدت زمان رسیدگی و بررسی به شکایت به نوع آن بستگی دارد، معمولا شکایات کیفری به علت پیچیدگی خاص خود نسبت به شکایات حقوقی مدت زمان بیشتری برای رسیدگی نیاز دارند؛ از طرفی در شکایات حقوقی نحوه تنظیم دادخواست و عدم وجود نقض در مدارک ارسالی در سامانه ثنا اهمیت زیادی دارد تا خواهان با رد شکایت مواجه نشود؛ در این موارد مشاوره با وکیل مجرب در تسریع رسیدگی به پرونده موثر است؛ از طرفی آشنایی افراد با فاکتورهای تاثیرگذار در مدت زمان شکایت در کاهش زمان رسیدگی به آن تاثیرگذار است

از توجه شما به سایت وکیل‌‌جو کمال تشکر را داریم، هدف ما آشنایی شما با راهکارهای مناسب برای کاهش زمان رسیدگی به شکایات می باشد و همواره آماده مشاهده نظرات شما در کامنت های ارسالی تان هستیم و تلاش می کنیم در کمترین زمان ممکن پاسخگوی آن ها باشیم.