شکایت حقوقی چگونه انجام می‌شود؟⭐【سال1403】⚖️
ما در زندگی روزمره همواره با امور حقوقی مواجه هستیم، اما در برحی موارد به علت بی توجهی دچار مشکلات حقوقی شده و مجبور به طرح شکایت حقوقی می شویم، به طور مثال بارها در مطالبه مهریه مشاهده کرده ایم که در اثر نا آگاهی زوجین به قوانین، آن ها مجبور به صرف وقت و هزینه زیاد برای حل این مشکل در دادگاه های خانواده می شوند؛ به این منظور ما در این مقاله درباره مدارک لازم برای ثبت شکایت، انواع شکایت حقوقی و نقش وکیل در تسریع دعاوی حقوقی، مطالب مفیدی برای شما ذکر خواهیم کرد.
شکایت حقوقی چیست؟
وقتی حقوق اشخاص پایمال می شود. آن ها تلاش می کنند؛ برای احقاق حقوق خود به روشی طرف مقابل را وادار به جبران خسارت کرده و از طریق قانونی حق خود را مطالبه نمایند؛ به این اقدام قانونی برای رسیدگی به درخواست جبران خسارت و الزام طرف مقابل به انجام تعهدات قانونی، شکایت حقوقی می گویند، اما نقطه مقابل آن شکایت کیفری است که به جرم و شکایت از فرد یا افرادی برای ارتکاب جرم مربوط می شود و مشمول مجازات هایی است که در قانون برای آن ها وضع شده است.
امور حقوقی قسمتی از زندگی ما هستند. ما در هر مرحله از زندگی، از ساده ترین مسائل گرفته تا پیچیده ترین مسائل با آن ها روبرو هستیم، از مراجعه به اداره ثبت احوال و دریافت شناسنامه برای فرزندمان گرفته تا زمانی که برای پیوند زندگی مشترکمان به دفتر ازدواج مراجعه می کنیم. امروزه شاهد پرونده های حقوقی زیادی از جمله اختلافات خانوادگی نظیر: طلاق، مطالبه مهریه یا برخی دعاوی ملکی در دادگاه هستیم که برای حل آن ها اقدام به شکایت حقوقی می کنیم.
دعاوی حقوقی به دو دسته مالی و غیر مالی تقسیم می شود، دعاوی حقوقی مالی نظیر: مطالبه چک، سفته و اجرت المثل ایام زوجیت و دعاوی حقوقی غیر مالی شامل: دعوای مزاحمت، تصرف عدوانی، طلاق و… است؛ از آن جایی که آگاهی از قوانین حقوقی برای همه افراد امکان پذیر نیست؛ از طرفی افراد سودجو در کمین افراد ناآگاه هستند، ما شاهد پایمال شدن حقوقشان هستیم، اما قانون گذار با وضع قوانین حقوقی و امکان شکایت حقوقی و رسیدگی به آن ها در دادگاه ها به احقاق حقوق افراد کمک می کند.
مراحل انجام شکایت حقوقی
دادگاه های حقوقی براساس موضوع شکایت نظیر: دعاوی ملکی، دعاوی خانواده و… از هم جدا می شوند؛ به طور کلی شکایت حقوقی در دادگاه های عمومی حقوقی، دادگاه خانواده و شورای حل اختلاف بررسی می شود و برای اقامه دعاوی حقوقی ابتدا خواهان باید دادخواست خود را به مرجع صالح تقدیم کند. او باید در سامانه ثنا ثبت نام کند، سپس با مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی دعوای حقوقی خود را مطرح کند تا دادخواست از طریق سامانه ثنا به مرجع رسیدگی مرتبط با دعوی حقوقی ارسال شود.
پس از تعیین وقت رسیدگی دادگاه، وکیل خواهان با جمع آوری اسناد و مدارک لازم و ادله محکمه پسند از حق موکلش دفاع می کند تا در انتها حکم قضایی صادر شود، لازم به ذکر است که طرفین دعوا در شکایت حقوقی، خواهان و خوانده نامیده می شوند، خواهان کسی است که دعوی حقوقی از طرف او مطرح شود و خوانده کسی است که دعوی بر علیه او اقامه شذه است و حق خواهان را ضایع کرده است به طور کلی مراحل شکایت حقوقی شامل موارد زیر است:
- ارائه دادخواست به دادگاه حقوقی صالح
- باطل کردن تمبر و پرداخت هزینه دادرسی
- ثبت دادخواست در سامانه ثنا و ارجاع آن به مرجع قضایی
- ثبت شدن پرونده در دادگاه و تعیین وقت جلسه دادرسی
- شرکت در جلسه دادرسی
- صدور رای، سپس واخواهی، تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی
- نهایتا اجرای حکم
دادخواست باید بر روی برگه های چاپی مخصوص نوشته شود که شامل: مشخصات هویتی و محل سکونت و شغل خواهان و خوانده است و اگر دادخواست را بهترین وکیل در ایران تنظیم کرده باشد، مشخصات او نیز باید نوشته شود، در صورت که خواسته مالی باشد باید بهای آن نوشته شود؛ همچنین خواهان باید خواسته خود را از خوانده در دادخواست شرح دهد؛ از طرفی مدارک و دلایل و استشهادنامه شاهدین را همراه با آدرس و اسامی آنان به دادگاه ارائه دهد و در انتها دادخواست را امضا کند.
شکایت شامل چه دعاوی می شود؟
دعاوی ملکی: این دعاوی مربوط به اختلافات قانونی در زمینه مالکیت، اجاره و خرید و فروش ملک و زمین می باشد که شامل: الزام به اخذ صورت مجلس تفکیکی، تقسیم و روش ملک مشاع، دعاوی خلع ید، تخلیه اماکن تجاری، ابطال قرارداد و… می شود.
دعاوی قراردادی: شکایت حقوقی که در مورد عدم اجرای قراردادها صورت می گیرد، دعاوی قراردادی نامیده می شود و زمانی مطرح می شود که یک طرف قرارداد وظایف خود را به طور کامل انجام نمی دهد یا شرایط تعیین شده در قرارداد را نقض می کند؛ در این صورت طرف دیگر قرارداد اقدام به اقامه دعوا می نماید تا به حقوق خود برسد.
دعاوی خانواده: دعاوی خانواده شامل: طلاق، مطالبه نفقه، حق حضانت فرزندان، مطالبه مهریه و اجرت المثل ایام زوجیت و عدم تمکین و… می باشد که مرجع رسیدگی به آن را دادگاه خانواده است.
دعاوی تجاری: این دعاوی بین شرکت ها، تاجران با افرادی که در فعالیت های تجاری و بازرگانی مشغول به کار هستند، ایجاد می شود که مربوط به مسائل مالی، قراردادی، تجارت بین المللی، تخلفات تجاری و… می باشد. این دعاوی در دادگاه های عمومی رسیدگی می شود و به علت پیچیدگی، نیاز به مشاوره حقوقی با وکیل مجرب و کارشناس حقوقی دارد.
دعاوی کار: دعاوی کار به اختلافات حقوقی مربوط به روابط بین کارگر و کارفرما یا بین افراد و سازمان کار و امور اجتماعی مربوط می شود و معمولا مربوط به اختلاف در مورد حقوق و شرایط کاری، عدم پرداخت حقوق، تعدیل شرایط کاری و… است و در مراجع قضایی مربوطه مورد بررسی قرار می گیرد.
مدارک لازم برای ثبت شکایت
برای ثبت شکایت حقوقی در دادگاه باید مدارک و مستندات مشخصی را ارائه دهداین مدارک شامل موارد زیر می باشد:
- شناسنامه و کارت ملی برای احراز هویت شاکی الزامی است؛ همچنین در صورت داشتن وکیل، مدارک شناسایی وکیل نیز باید ارائه شود.
- تنظیم دادخواست کتبی که شامل مشخصات کامل شاکی و خوانده از جمله: نام، نام خانوادگی، شماره ملی ، آدرس و سایر اطلاعات می باشد؛ همچنین تنظیم و تدوین شکواییه لازم و ضروری است که باید حاوی تاریخ، جزئیات پرونده و ادله شکایت باشد؛ از طرفی خواسته شاکی نیز مانند مطالبه خسارت یا فسخ قرارداد و…. باید مشخص شود، در پایان دادخواست امضای وکیل و شاهدان او لازم و ضروری است.
- ارائه مدارک و مستنداتی که ادعای شاکی را اثبات می کند که شامل: قراردادها، رسیدها، فاکتورها، اسناد ملکی، شهادت نامه ها و گزارشات پزشکی می باشد.
- پرداخت هزینه دادرسی و ارائه رسید آن نیز از مدارک لازم برای شکایت می باشد؛ همچنین هزینه دادرسی بسته به نوع دادخواست و دادگاه متفاوت است که شامل هزینه ثبت دادخواست و برخی از هزینه های دیگر می شود.
نقش وکیل حقوقی در طرح شکایت
مشاوره حقوقی: قبل از طرح شکایت حقوقی، مشاوره با وکیل مجرب اهمیت ویژه ای دارد؛ زیرا او با مشاهده شواهد و شرایط پرونده فرد اولا مشخص می کند که دادخواست فرد قابل ارائه به دادگاه هست یا خیر؟ ثانیا آیا او به عنوان وکیل قادر به دفاع از دعوی فرد با توجه به شواهد و مدارک موجود در پرونده خواهد بود یا خیر؟ سپس وکالتنامه ای با موکلش تنظیم می کند که در آن حدود اختیارات وکیل توسط موکل مشخص می شود.
جمع آوری اطلاعات: وکیل حقوقی برای طرح شکایت در محاکم قضایی نیاز به جمع آوری شواهد دارد؛ بنابراین با شاهدان پرونده گفتگو می کند و استشهادیه های مناسب را برای ارائه به دادگاه آماده می کند سپس با تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از موکل و شاهدان پرونده تلاش می کند، با استفاده از زبان و دانش حقوقی به تدوین و تنظیم شکواییه مناسب بپردازد و همراه با مستنداتی که جمع آوری کرده به دادگاه ارائه دهد.
مذاکره با طرف مقابل: وکیل مجرب می تواند با طرف مقابل یا وکیل او در مراحل قبل از دادرسی دادگاه مذاکره کند تا پرونده به صورت صلح آمیز به سرانجام برسد؛ زیرا بسیاری از اختلافات حقوقی با مذاکره در خارج از دادگاه قابل حل است؛ در غیر این صورت او با آگاهی از انتظارات طرف مقابل، بهترین لایحه دفاعی را برای موکلش تنظیم می کند، به طوری که نظر قاضی و مقامات قضایی مرتبط با پرونده را جلب کند و مسیر پرونده را به نفع موکلش تغییر دهد.
دفاع از موکل: وکیل حقوقی، برای دفاع موثر و دادخواهی از موکلش از تمام توان خود از جمله: ارائه دلایل محکمه پسند، بررسی اظهارات شهود، بازجویی از شاهدان طرف مقابل استفاده می کند و در صورتی که پرونده موکل به نتیجه مطلوب نرسید، او دادخواست خود را در دادگاه تجدید نظر دوباره مطرح می کند و با توجه به این که با رویه های پیچیده مربوط با تجدید نظر خواهی آگاهی دارد از حداکثر توان خود برای به سرانجام رسیدن پرونده موکلش استفاده می کند.
نکات کلیدی در زمینه ثبت شکایت
هنگام ثبت شکایت حقوقی لازم است به برخی از نکات توجه کنید:
- توجه داشته باشید که در برخی موارد افراد از فیلم، عکس و اسکرین شات که به آن اماره یعنی دلایل غیر مستقیم برای اثبات موضوع می گویند، برای ارائه به دادگاه استفاده می کنند، اما این دلایل اگر چه به قاضی برای رسیدن به نتیجه نهایی کمک می کند، اما به تنهایی کافی نیست و دلایلی نیست که قاضی با آن حکم را صادر کند و موجب رد شکایت شود.
- زمانی که دچار مشکل حقوقی می شوید؛ برای تسریع دادرسی و احقاق حقوق خود به وکیل پایه یک دادگستری که در حوزه شکایت حقوقی شما تخصص دارد، مراجعه کنید تا مسیر قضایی پرونده حقوقی شما به درستی طی شود و مانع اتلاف وقت و هزینه های اضافی برایتان شود.
- قبل از طرح شکایت مراقب اعاده حیثیت طرف مقابل باشید؛ زیرا اگر شما باعث از بین رفتن آبرو و آسیب به حیثیت فرد شوید؛ به معنی زدن افترا به او خواهد بود و پیگرد قانونی دارد.
- هزینه دادرسی را باید خواهان بپردازد و تا زمانی که این هزینه ها پرداخت نشود، دادگاه پرونده را پیگیری نخواهد کرد؛ البته هزینه دادرسی در شکایت های حقوقی غیر مالی ثابت است، اما در شکایت حقوقی مالی به نوع دعوا بستگی دارد؛ به طور مثال هزینه دادرسی مطالبه مهریه های سنگین، مبلغ قابل توجهی است و خواهان باید توان مالی را در نظر بگیرد.
- زمانی که شکایتی را از طریق دفاتر خدمات قضایی مطرح می کنید، این دفاتر پرونده را به دادگاه صالح که خوانده در آن اقامت دارد، ارسال می کند، اگر این دادگاه در محل زندگی شما نباشد. شما و شاهدان پرونده باید به شهر محل اقامت خوانده عزیمت کنید که این کار مسلما بسیار پر هزینه و وقتگیر خواهد بود.
- دو مرحله از اعتراض به احکام دادگاه ها، تجدید نظر و فرجام خواهی است که به افراد امکان می دهد تا در صورت نارضایتی از حکم صادره، آن را به دادگاه بالاتر ارجاع دهند. معمولا مهلت درخواست تجدید نظر در پرونده های حقوقی و کیفری 20 روز بعد از تاریخ ابلاغ حکم است و برای افرادی که در خارج از کشور اقامت دارند، این مهلت به 2 ماه افزایش می یابد؛ از طرفی شاکی باید دلایل محکمه پسندی برای تجدید نظر خواهی به دادگاه ارائه دهد.
- در برخی موارد قبل از مراجعه به دادگاه، می توان از روش های میانجی گری و حل و فصل اختلافات در خارج از دادگاه استفاده کرد. این روش به طرفین درگیر در دعوا کمک می کند، بدون نیاز به مراجعه به دادگاه مشکلات خود را حل کند.
سخن پایانی
شکایت حقوقی ابزاری مهم در سیستم قضایی است که مانع نقص حقوق افراد می شود. هدف اصلی در این شکایت، حل اختلافات و احقاق حقوق فرد متضرر است و روند شکایت حقوقی شامل: مراحل ثبت شکایت، بررسی مقدماتی، دادرسی و صدور حکم نهایی است. معمولا با مشاوره حقوقی و سپردن وکالت پرونده به وکیل حقوقی حاذق در رسیدن پرونده به نتیجه مطلوب تاثیر به سزایی دارد.
از شما بسیار سپاس گزاریم که همواره همراه ما در سایت وکیل جو هستید. ما تلاش کردیم، شما را با شکایت حقوقی و فرآیند انجام آن آشنا کنیم و آماده هستیم به سوالات شما در قالب کامنت هایی که برای ما ارسال می کنید، پاسخ دهیم.
